Beeldend kunstenaar Bram Ellens was artist-in-residenceop Buitenplaats Doornburgh. Tijdens zijn verblijf onderzocht hij de complexe relatie tussen mens en technologie door het voormalig klooster in te richten als robot-kennel in de tentoonstelling Robots in Captivity.
Met speciale programmeersoftware gaf Ellens verschillende soorten robots menselijke en dierlijke eigenschappen, terwijl ze gevangen waren in een kooi of aan de ketting lagen. In de kabinetten en gangen ontmoette je als bezoeker vreemde, grappige en angstaanjagende wezens; drones in kooien, een snel lerende AI vermomd als robotstem, een klunzige, stotterende hulprobot die door de gangen dwaalde en robots op sterk water. Het klapstuk was de oranje ‘Mad King’; een drie meter hoge, woeste robotarm aan zware kettingen. Op een vrolijke, maar serieuze wijze bevroeg Ellens in de tentoonstelling de ethische vragen omtrent robotica, algoritmen en onze afhankelijkheid van techniek. Want zijn robots onze dienaars, vrienden of vijanden?
De tentoonstelling Robots in Captivity had meerdere facetten. Zo werkte Ellens samen met andere kunstenaars, die gelijktijdig met hem in residentie waren. Lisanne Buik is multidisciplinair kunstenaar en futurist. Voor de tentoonstelling maakte zij het videowerk GRACE ŒS (BETA), waarin zij een toekomstvisioen schetst waar technologie en mens samensmelten in een digitaal landschap van het ‘amorphoceen’. Biodesigner Bela Rofa maakte met natuurlijke pigmenten van de buitenplaats textiele objecten bij dit videowerk. Mette Sterre creëert sculpturale kostuums, die als een masker het hele lichaam van de drager bedekken. Met haar buitenaardse creaties vol soft robotics, zocht ze de grenzen van het menszijn op. Sterre gaf ook een vervreemdende performance in een roze pak vol bewegende vingers onder de titel ‘G-String Theory, attempting to rise’. Johanna Franco Zapata maakte in samenwerking met Ellens diverse kunstobjecten, en was dagelijks op de buitenplaats te vinden als hoofd van het Living Lab.
In het midden van de tentoonstelling was dit laboratorium ingericht, waar tijdens de gehele looptijd van ROBOTS IN CAPTIVITY werd doorgewerkt aan nieuwe kunstinstallaties, experimenten en onderzoek. Bezoekers konden hier in- en uitlopen en in gesprek gaan met de verschillende kunstenaars en wetenschappers die meewerkten.
Voor de tentoonstelling werd een samenwerking aangegaan met ‘Acting Like a Robot’, een speciaal onderzoeksproject van Universiteit Utrecht, Vrije Universiteit en Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, onder leiding van hoogleraar theaterwetenschappen Maaike Bleeker. In samenwerking met Bleeker werd een reeks science talks georganiseerd. Als “Hoofd Robotkennel” gaf Ellens zelf elke week rondleidingen aan enthousiaste bezoekers. In de Trouw van november 2021 werd geschreven; “De robotkunst die Ellens hier tentoonstelt roept prangende vragen op.”
Bekijk hier een korte documentaire over Bram Ellens Robots in Captivity op Buitenplaats Doornburgh: