Een zintuiglijke tentoonstelling over neurodiversiteit en prikkelverwerking waarin kunst en wetenschap samenkomen
Van 6 oktober 2023 t/m 7 januari 2024 bezoek je op Buitenplaats Doornburgh de tentoonstelling PRIKKEL. Beeldend kunstenaars, wetenschappers en theatermakers onderzochten vragen als: “Waarom kampen zoveel mensen met burn-outklachten?”; “Hoe verwerken ons brein en lichaam eigenlijk prikkels?” en “Wat kunnen wij hierover leren van neurodiverse mensen, met bijvoorbeeld autisme of ADHD?”. De uitkomsten vind je terug in deze zintuiglijke tentoonstelling – vol kunstwerken, video- en licht- installaties en een interactief lab – waarin wordt gespeeld met de waarneming en al je zintuigen aan bod komen.
Zijn we collectief overprikkeld?
Onze samenleving staat onder druk. Steeds meer mensen voelen zich opgejaagd en worden geleefd door impulsen van buitenaf. Onze zintuigen worden per seconde blootgesteld aan miljoenen prikkels. We nemen nauwelijks nog tijd om stil te staan bij de signalen van ons lichaam en raken verwijderd van onszelf en van elkaar. Het zorgt voor uiteenlopende klachten, waarbij overspanning en burn-out steeds vaker op de loer liggen. Ook diagnoses als ADHD en autisme, die veel kinderen maar ook volwassenen krijgen, hebben een relatie tot prikkelverwerking. Deze waarneming leidde voor de initiatiefnemers van PRIKKEL tot de vraag: “Zijn we collectief overprikkeld en wat kunnen we over prikkelverwerking leren van neurodiverse mensen?”
In de tentoonstelling PRIKKEL brengen initiatiefnemers theatergezelschap Schweigman&, Buitenplaats Doornburgh, de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en het UMC Utrecht wetenschappelijk onderzoek en kunst samen en kom je als bezoeker door te kijken, te doen en te ervaren meer te weten over prikkelverwerking bij jezelf en bij de ander.
Acht zintuigen
In de route die je als bezoeker aflegt komen alle zintuigen aan bod. De vijf zintuigen waar we mee bekend zijn: horen, zien, voelen, ruiken en proeven, maar ook de drie waarover we vaak minder weten, maar die juist heel bepalend zijn voor onze waarneming en de manier waarop we prikkels verwerken: de interne zintuigen.
De kunstenaars en wetenschappers die in de tentoonstelling vertegenwoordigd zijn, delen dezelfde fascinatie voor de thematiek. Zij bieden je een nieuw perspectief op prikkels, in al hun facetten. De tentoonstelling geeft bezoekers uiteenlopende ervaringen in verschillende kunstwerken en immersieve installaties. Onderdeel van de tentoonstelling is een interactief lab, waar de bezoeker wordt uitgenodigd om zelf aan de slag te gaan en te experimenteren.
Activiteitenprogramma
Bij de tentoonstelling PRIKKEL organiseren we een verdiepend programma met verschillende activiteiten. Houd onze agenda in de gaten voor alle activiteiten.
17 december – Prikkel Concert Mike Boddé
22 december – Prikkelarme bezoekuren
6 januari – Walk & Talk
7 januari – Prikkel Workshop
Inschrijven op installatie ‘Binnenste Buiten’
Boukje Schweigman en Johannes Bellinkx maakte speciaal voor deze tentoonstelling dit “vacuumpak”. Wanneer we worden aangeraakt op de huid dan noem je dat een ‘tactiele ervaring’. Zenuwuiteinden in de huid doen dan hun werk. Als we heel stevig worden aangeraakt spreken we van diepe druk. Door die druk wordt de proprioceptie aangesproken; het zintuig waarmee je je eigen lichaam van binnenuit kan waarnemen. Mensen die snel overprikkeld raken maken soms gebruik van diepe druk om rust te ervaren. Vaak gaat overprikkeling vanuit de buitenwereld gepaard met onderprikkeling van het eigen lichaam. Voor deze installatie gingen de makers op zoek naar de ultieme diepe drukervaring die een relatie aangaat met de buitenwereld. De installatie nodigt je uit om diep naar binnen te gaan en de grens tussen binnen en buiten te ervaren.
Makers
De tentoonstelling wordt gemaakt door theatermaker Boukje Schweigman, performance- en beeldend kunstenaar Johannes Bellinkx, wetenschappelijk onderzoekers Anouk Keizer en Odile van Stuijvenberg, ontwerper Deanne Spek en beeldend kunstenaars Vinny Jones, Roos van Geffen, Molly Palmer, Silvana Hurtado-Dianderas, Shertise Solano en Margriet van Breevoort.
Podcast
In de podcastserie De Prikkelpodcast gaan we in gesprek met een (neuro)diverse groep gasten over prikkels en prikkelverwerking. Het motto van de podcastserie is: ‘Pas in een gesprek met de ander, kom je erachter hoe verschillend je de wereld ervaart’. We onderzochten door middel van de gesprekken hoe de verschillen in beleving van de wereld al dan niet invloed hebben op gedrag, gemoed en het alledaagse bestaan van mensen. Je beluistert de podcast (twee)wekelijks op zichzelf, of als toevoeging op een bezoek aan de tentoonstelling Prikkel.
Educatie
Speciaal voor het project Prikkel heeft Schweigman& een educatief programma ontwikkeld voor leerlingen en studenten binnen het onderwijs (VO, MBO, HBO, WO). Leerkrachten mogen ter oriëntatie de eerste twee weken van de tentoonstelling voor een gratis bezoek komen. Neem hiervoor contact op met Sara Lisa Verbrugge.
Bekijk hier het educatieve programma van Schweigman&
Praktisch
De tentoonstelling is te bezoeken van 6 oktober 2023 t/m 7 januari 2024, van woensdag t/m zondag van 10:00u tot 17:00u.