Jongeren aan het woord over hun mentale gezondheid en overprikkeling
Buitenplaats Doornburgh werkt samen met theatergroep Schweigman&, de Hoge School van Beeldende Kunsten Utrecht (HKU) en het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) aan een bijzonder nieuw project genaamd PRIKKEL. Binnen deze uiteenlopende groep van theatermakers, kunstenaars en artsen bestaat eenzelfde fascinatie voor hoe we omgaan met prikkels, en de toenemende overprikkeling van onze samenleving. In een serie “art-science-talks” onderzoeken we gezamelijk verschillende manieren van prikkelverwerking.
Want hoe werkt prikkelverwerking eigenlijk? En kunnen we iets leren van prikkelverwerking bij mensen die bepaalde zintuigen niet hebben, die blind of doof zijn, of juist hypersensitief zijn of een burn-out hebben? Door de combinatie van kunst en wetenschap gaan we proberen dit beter te begrijpen. Met theatermakers, beeldend kunstenaars, filosofen en artsen duiken wij met een open blik in dit prikkelende onderwerp.
In een serie “art-science-talks” onderzoeken we PRIKKEL in al haar facetten, en publiek is uitgenodigd om hier aan mee te doen! Verwacht een onderzoekende, semi-interactieve lezing, waarvan alle resultaten worden verwerkt in de uiteindelijke tentoonstelling van Prikkel, die te beleven is bij Buitenplaats Doornburgh van 6 oktober 2023 t/m 7 januari 2024.
Tentoonstelling Prikkel
Prikkel is een zintuigelijke tentoonstelling over neurodiversiteit en prikkelverwerking waarin kunst en wetenschap samenkomen. Beeldend kunstenaars, wetenschappers en theatermakers onderzochten vragen als: ‘Waarom kampen zoveel mensen met burn-outklachten?’, ‘Hoe verwerken ons brein en lichaam eigenlijk prikkels?’ en ‘Wat kunnen wij hierover leren van neurodiverse mensen, met bijvoorbeeld autisme of ADHD?’
Speciaal voor deze Prikkeltalks blijft de tentoonstelling open tot 19:30 uur op 3 november en 8 december.
Programma Prikkel-Talk VII: “Jongeren over prikkel(d)”
Jongeren aan het woord
Jongeren, prikkels, overprikkeld. Schoolverlaters, burn-outs, labels en diagnoses. Smartphones en social media. Het gesprek over jongeren en prikkels hoor je overal terug. Op de radio, het journaal, in podcasts, gesprekken tussen ouders onderling en collega’s op werk. De cijfers van het CBS liegen er dan ook niet om: het gaat bergafwaarts met de mentale gezondheid van jongeren. Maar wat is daar nou precies de oorzaak van? Er wordt veel óver jongeren gezegd en geschreven als het aankomt op hun ervaring en mentale gezondheid. Maar wat zeggen jongeren hier zelf eigenlijk over?
In Prikkeltalk VII krijgen jongeren het woord om te vertellen hoe zij hun dagelijkse leven ervaren. In een panelgesprek met een aantal jongeren van verschillende scholen wordt besproken hoe het volgens hen zit met de hoeveelheid en soorten prikkels die er dagelijks binnenkomen. Kunnen we iets leren van de strategieën die zij zelf hebben ontwikkeld om hiermee om te gaan? Of zijn er duidelijke signalen dat het echt anders moet met het (school)systeem?
Theorie en praktijk komen samen
Monique Thoonsen, schrijver van de “Wiebelen en Friemelen”-reeks, laat haar licht schijnen op hoe prikkelverwerking werkt en hoe dit specifiek bij jongeren en kinderen tot uiting kan komen. Als fysiotherapeut en pedagoog adviseerde en begeleidde zij honderden kinderen, volwassenen, ouders en ook leerkrachten wanneer er sprake was van ‘lastig gedrag’ dat veroorzaakt werd door een afwijkende zintuiglijke prikkelverwerking. Het is haar missie om de informatie en strategieën over onder- en overprikkeld zijn met zoveel mogelijk mensen te delen. Zodat mensen zich beter voelen en daardoor beter kunnen (be)leven en leren.
Performance over neurodivergent pubermeisje
Om dieper te duiken in de belevingswereld van neurodivergente jongeren, spelen toneelschrijver, theatermaker en muzikant Guiot Duermeijer en muzikant en klankontwerper Wouter van Veldhoven de korte muzikale monoloog Uit Fase. De klanken van Van Veldhoven vloeien samen met de woorden van Duermeijer, in een performance over de binnenwereld van een neurodivergent pubermeisje die op het autismespectrum zit. Naast theatermaker is Guiot Duermeijer ook docent en mentor in het VO en laat hij zich inspireren door groepen jongeren die net buiten de maatschappelijke norm vallen.
Jongerenproject Prikkel
Als we het over prikkelverwerking, prikkels en overprikkeling hebben, komt het gesprek vaak al snel uit op hoe dat moet zijn voor de jongeren die nu opgroeien. Anemone Oostvriesland, theaterdocent en educatiemaker bij Schweigman&, vond het belangrijk om het hierover mét jongeren te hebben en niet alleen óver ze te spreken. Hoe beleven zij hun dagelijks leven op school, thuis, bij sportclubs en andere activiteiten en de prikkels die er tot hen komen? Tijdens haar residentie werkte ze met een groepje (neurodiverse) jongeren van een middelbare school in Amsterdam. De jongeren leerden hoe prikkelverwerking bij henzelf en bij anderen werkt en kregen daardoor handvatten om situaties te begrijpen en zich daartoe te kunnen verhouden. Op 8 december is een aantal van de jongeren uit de bovengenoemde groep aanwezig tijdens de Prikkel Talk en wordt er met hen in gesprek gegaan over hoe zij de wereld beleven.
Serie Prikkel Talks
4 november 2022 – Prikkel Talk #1
3 februari 2023 – Prikkel Talk #2 – Diversiteit in prikkelverwerking
31 maart 2023 – Prikkel Talk #3 – Prikkelverwerking en Fenomenologie
12 mei 2023 – Prikkel Talk #4 – Fenomenologie binnen kunst en wetenschap en over onze aannames rondom overprikkeling
23 juni 2023 – Prikkel Talk #5 – Technologie als spiegel van onze perceptie
3 november 2023 – Prikkel Talk #6 – Zijn we collectief overprikkeld?
8 december 2023 – Prikkel Talk #7 – Jongeren over prikkel(d)
Praktische informatie
Datum: vrijdag 8 december
Tijd: 19:30
Tickets:
Alleen Prikkeltalk € 5,00
Combiticket Prikkeltalk + tentoonstelling € 20,00 of € 15,00 met korting – alleen geldig bij vertoon van een Museumkaart, ICOM-, Studenten-, CJP-, Utrechtpas, of voor jongeren t/m 18 jaar
Breng voorafgaand aan de Prikkeltalk ook een bezoek Prikkel, de tentoonstelling over neurodiversiteit en prikkelverwerking, die die dag speciaal voor de gelegenheid tot 19:30u openblijft.
Partners
Schweigman& maakt al 18 jaar theater dat uniek is in zijn soort. Het publiek wordt aangesproken in woordeloze voorstellingen, waarin een spel wordt gespeeld met de waarneming en deze wordt ontregeld. Artistiek leider en regisseur Boukje Schweigman is opgeleid binnen de Nederlandse mime en ontwikkelde een werkwijze waarin de zintuigen en waarneming centraal staat. Schweigman& biedt een totaalervaring, waarin je als bezoeker je lichaam en je zintuigen anders en intensief ervaart. De verbeelding wordt geopend, de verwondering wordt aangewakkerd. Je krijgt een ‘reset’ in een rusteloze samenleving.
De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) zijn verenigd in de Nieuwe Utrechtse School, een interdisciplinair platform voor urgente discussie over de wisselwerking tussen geneeskunde, de kunsten en geesteswetenschappen. Door middel van publieksdialogen, onderzoek en onderwijs wordt deze samenwerking gestimuleerd. Samen met de Universiteit Utrecht is er een interfacultaire samenwerking om een nieuwe generatie professionals op het gebied van gezondheid en zorg voor te bereiden op de toekomst. Interdisciplinariteit en creativiteit zijn hierbij belangrijke thema’s.